In de KUNST KIJKWIJZER© bespreek ik hoe je op een gemakkelijke maar geconcentreerde manier naar kunst kunt kijken. Ik
leer je, dat wat je ziet en gewaar wordt, te benoemen en te verwoorden.
Les 4. FORMAAT&
MAATVOERING, van ‘wauw’ of ‘oeps’
In les drie heb ik
uitgebreid stil gestaan bij ‘beeldaspecten’. Hoewel afgesproken was de bespreking hier beknopt te houden, was
het toch best nog een heel verhaal. Dit omdat het onderwerp ‘beeldaspecten’ uit zoveel verschillende onderdelen
bestaat. Om goed te begrijpen en uit te kunnen leggen, wat je ziet als je goed naar een kunstwerk kijkt, is het
daarin kunnen onderscheiden van de verwerkingen van allerlei beeldaspecten wel enorm handig. Beschouwing naar
beeldaspecten is een analyse techniek om beter te kunnen duiden waarop in een de werking van een specifiek
kunstwerk is gebaseerd. Hoe de zeggingskracht van het kunstwerk ‘beeldend’ is opgebouwd en tot stand is gebracht
door de kunstenaar.
In deze les, les vier,
kijken we eens nadrukkelijk naar het formaat en de maatvoering van een kunstwerk. Natuurlijk is dat in de eerste
plaats een bewuste keuze van de kunstenaar. De vraag is dus gerechtvaardigd, waarom kiest een kunstenaar om zijn
werk van een bepaalde afmeting te maken? Veel plezier met les vier.
Jan Willem van
Rijnberk
KUNST
KIJKEN NEDERLAND.nl
LES 4: FORMAAT& MAATVOERING, van
‘wauw’ of ‘oeps’
In les 3 bespraken we al kort het begrip ‘vorm’. Hoe doet het kunstwerk zich aan jou voor? Het kunstwerk als geheel
bedoelen we hier. Het kunstwerk als geheel, deze ‘vorm’ heeft een bepaalde maatvoering, een gekozen (door de
kunstenaar bepaalde) afmeting. Les 4 gaat over formaat en maatvoering.
Formaat in relatie tot de menselijke maat
“De grootte als vorm, het geheel van door de vorm bepaalde afmetingen”. Hiermee speelt de kunstenaar op de eerste
plaats natuurlijk in op de verhouding van een kunstvoorwerp tot de ‘menselijke maat’. Plotseling lijkt ‘de
menselijke maat’ weer ‘hip’ te zijn en wordt er her en der weer gesproken over de relatie van ‘iets’ tot die van de
mens zelf. Ook buiten de kunst is er een hernieuwde belangstelling voor ‘de menselijke maat’ van de
dingen.
De mens als maat
Nu is dit gegeven natuurlijk niet louter iets van de tegenwoordige tijd. Al eeuwen geleden probeerde men in de
kunst en de architectuur schoonheid te garanderen door het toepassen van een maatverhouding die bekend staat als
de Gulden Snede. In de Renaissance was het al een belangrijk onderwerp
en perfectioneerde bijvoorbeeld Leonardo Da Vinci een
maatvoeringsysteem waarin de menselijke maten de basis vormde voor het vaststellen van bepaalde verhoudingen:
De Gulden Snede. De afmetingen van elementen hebben dan een bepaalde
verhouding (13 staat tot 8) tot elkaar en op het oog ervaren we een dergelijke maatverdeling van nature als fraai
en evenwichtig. De gulden snede is een godsgeschenk. Door de eeuwen heen werd hij toegepast in vele kunstwerken.
Het menselijk lichaam zou volgens de verhouding van de gulden snede gevormd zijn. De legendarische tekening van
Leonardo da Vinci, “De mens van Vitruvius” laat zien dat de mens precies
in cirkel en vierkant past. De gulden snede geldt als de ideale verhouding voor gebouwen, de indeling van
boekpagina’s, de draaiing van slakkenhuizen en onze beleving van tijd. Na het recente boek van Dan Brown, “De Davinci Code” uit
2004, is de belangstelling natuurlijk ‘booming’, dus wat extra informatie....
tot zover deze kennismaking
met les 4, klik hier om terug te gaan.
KUNST
KIJKEN NEDERLAND
|